BỒI DƯỠNG LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG VĂN HÓA, NÂNG CAO LÒNG YÊU NƯỚC, TỰ HÀO DÂN TỘC CHO THẾ HỆ TRẺ; GÓP PHẦN BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG, ĐẤU TRANH PHẢN BÁC CÁC QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÙ ĐỊCH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ hiện nay có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng, củng cố tình cảm, niềm tin, bản lĩnh chính trị, qua đó xây dựng thế hệ trẻ có hoài bão, lý tưởng, khát vọng và trách nhiệm để xứng đáng làm chủ nước nhà, trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc hiện nayvàgóp phần vào công tácđấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch hiện nay; là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Trong Di chúc, ngay sau phần nói về Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Người nhấn mạnh: Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên”. Vì vậy,công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng, củng cố tình cảm, niềm tin, bản lĩnh chính trị, qua đó xây dựng thế hệ trẻ có hoài bão, lý tưởng, khát vọng và trách nhiệm để xứng đáng làm chủ nước nhà theo Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Thực hiện lời di huấn của Người, Đảng ta luôn đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên trong các giai đoạn của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng luôn đặt niềm tin vững chắc vào thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới đất nước. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; chú trọng chỉ đạo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động, xứng đáng là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng.
Thanh niên là lực lượng xung kích, một trong những nhân tố quyết định tương lai, vận mệnh của dân tộc. Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm giáo dục bồi dưỡng thanh niên trở thành những người vừa “hồng” vừa “chuyên”, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước. Trong giáo dục thanh niên, giáo dục lý tưởng cách mạng chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc là nội dung cốt lõi, có vai trò định hướng cơ bản, lâu dài, tạo động lực mạnh mẽ cho thanh niên phấn đấu vươn lên cống hiến cho dân tộc và khẳng định mình trong xã hội.
Nhiều nghị quyết, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về thanh niên và công tác thanh niên đã được triển khai trong thực tiễn và đem lại những kết quả thiết thực. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên ngày càng được các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, xã hội quan tâm.Đại hội XIII của Đảng đề ra yêu cầu phải “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên”⁽¹⁾.
Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch Covid -19, cùng chung ý chí “Chống dịch như chống giặc”, nhiều tấm gương thanh niên tình nguyện đã không quản ngày đêm, nguy cơ lây nhiễm, sẵn sàng tham gia vào tuyến đầu chung tay chống dịch. Đó là biểu hiện sinh động của tinh thần xung kích, tình nguyện vì lợi ích của dân tộc và hạnh phúc của nhân dân - mục đích tối thượng của lý tưởng cách mạng!
Từ trong phong trào đó, đã xuất hiện nhiều tập thể trong tổ chức Đoàn, Hội và các cá nhân điển hình tiên tiến. Đó thực sự là những tấm gương trực tiếp cổ vũ thanh niên nỗ lực phấn đấu vươn lên cống hiến cho sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa hiện nay, củng cố lòng tin, ý chí, khả năng của thanh niên đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước trên con đường đi lên CNXH.
Phong trào “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác” trong thanh niên, nhất là trong tổ chức Đoàn những năm gần đây được đẩy mạnh, trở thành nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, góp phần làm chuyển biến nhận thức, nâng cao ý thức chính trị, củng cố niềm tin của thanh niên vào sự nghiệp đổi mới đất nước theo mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” vững bước đi lên CNXH dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Hiện nay “Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo”⁽²⁾. Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, những vấn đề toàn cầu của thời đại, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ đã và đang tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội ở nước ta. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của hơn 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã được Đại hội XIII tổng kết là “... kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại”⁽³⁾. Điều đó đã củng cố niềm tin của thanh niên vào lý tưởng cách mạng, khơi dậy sức mạnh và khát vọng cống hiến của thanh niên vào sự nghiệp chung.
Tuy nhiên, do có những hạn chế nhất định về trình độ, kinh nghiệm sống nên thanh niên cũng dễ bị lôi kéo, kích động, dễ có tâm lý chán nản, bi quan trước những thất bại, vấp ngã. Bên cạnh đó, mặt trái của cơ chế thị trường cũng như của các phương tiện truyền thông hiện đại, nhất là mạng xã hội, internet tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm và hành động của thanh niên. Những đặc điểm đó cũng chính là cơ hội để các thế lực thù địch “để mắt” đến thanh niên và coi lực lượng này là đối tượng, mục tiêu chủ yếu để tuyên truyền, chống phá. Trước những thủ đoạn chống phá hết sức tinh vi, thâm độc của các thế lực thù địch, không ít thanh niên đã có những biểu hiện phai nhạt lý tưởng, xa rời mục tiêu, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Cá biệt, một số cán bộ, đoàn viên, thanh niên có biểu hiện mơ hồ, mất cảnh giác, còn vi phạm pháp luật Nhà nước, tuyên truyền kích động lôi kéo chống phá Đảng, nhà nước…, tạo cơ hội để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, chống phá.Vẫn còn tình trạng “Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp”⁽⁴⁾.
Thực trạng trên không chỉ ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện nhiệm vụ của thanh niên mà còn đe dọa trực tiếp đến tương lai của đất nước. Do đó, cần phát huy trách nhiệm việc chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên thành lớp người vừa “hồng”, vừa “chuyên” là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, gia đình, nhà trường và xã hội. Trách nhiệm ấy phải được cụ thể hóa thành những chủ trương, chính sách, giải pháp cụ thể, phù hợp và phải được thực hiện thường xuyên, kiên trì.Để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộccho thanh niên hiện nay, xin đề cập các giải pháp chủ yếu sau:
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị các cấp và toàn xã hội về tầm quan trọng, ý nghĩa chiến lược lâu dài của việc giáo dục lý tưởng cách mạng đối với thanh niên.
Với tư cách là đối tượng giáo dục, quá trình hình thành lý tưởng cách mạng chịu tác động bởi các chủ thể chính là sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự tham gia của các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó có vai trò trực tiếp của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam... Lý tưởng cách mạng là định hướng giá trị cơ bản, bao trùm, chi phối các giá trị định hướng khác trong hoạt động của thanh niên. Vì vậy, trong công tác giáo dục thanh niên, cần nhận thức vai trò đặc biệt của giáo dục lý tưởng cách mạng, gắn giáo dục lý tưởng cách mạng với giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên.
Thực tế cho thấy, ở đâu và lúc nào mà việc giáo dục nói chung, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên nói riêng được quan tâm thì tính tích cực chính trị - xã hội của họ sẽ được phát huy.
Hai là, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng đối với thanh niên.
Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, cần đổi mới nội dung, hình thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm của tuổi trẻ thông qua việc trang bị những tri thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước; làm cho thanh niên nhận thức đúng đắn tính cách mạng, khoa học và nhân văn của lý tưởng cách mạng của Đảng, của dân tộc và cũng là lý tưởng của thanh niên. Chú trọng giáo dục lòng yêu nước và tự hào dân tộc, ý thức phục vụ cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, lợi ích của nhân dân. Kết hợp giữa nâng cao giác ngộ về lý tưởng cách mạng với tăng cường ý thức cảnh giác, đấu tranh chống âm mưu và hành động chống phá cách mạng của các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. 
Ba là, quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của thanh niên, tổ chức thanh niên tham gia tích cực vào phong trào thi đua yêu nước, phong trào hành động cách mạng.
Nhu cầu, lợi ích là động lực trực tiếp trong hoạt động của con người. Việc bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay đòi hỏi phải đáp ứng các nhu cầu, lợi ích hợp lý, chính đáng, thiết thực của thanh niên về nhiều mặt, nhất là vấn đề việc làm, thu nhập; việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội; sáng tạo và thụ hưởng các giá trị văn hóa.
Phong trào thi đua yêu nước là một hình thức đoàn kết, tập hợp thanh niên tham gia xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc, là môi trường thực tiễn để giáo dục lý tưởng cách mạng, phát huy tài năng, phẩm chất của thanh niên. Những trải nghiệm từ cuộc sống, từ quá trình tham gia các phong trào hành động cách mạng là cơ sở để biến nhận thức về lý tưởng cách mạng trở thành tình cảm, ý chí, niềm tin vững chắc của thanh niên vào lý tưởng cách mạng vì: “Đa số người ta đều tin tưởng vào những điều họ rút ra được từ đời sống thực tế”⁽⁵⁾.
Bốn là, chăm lo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, thật sự là “trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”.
Với phương châm hướng về cơ sở, cần nâng cao chất lượng của tổ chức cơ sở đoàn, phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ đoàn trong công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên, thu hút thanh niên vào Đoàn và giới thiệu đoàn viên ưu tú bổ sung vào hàng ngũ của Đảng - lực lượng tiên phong lãnh đạo, tổ chức quá trình hiện thực hóa lý tưởng cách mạng của Đảng và nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Năm, Phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức trách nhiệm của thanh niên trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Thanh niên hiện nay cơ bản có trình độ văn hóa cao, khả năng sử dụng các phương tiện công nghệ thông tin tốt, nhanh nhạy với cái mới, do đó, các cấp bộ đoàn cần động viên, khuyến khích đoàn viên, thanh niên ra sức học tập nâng cao trình độ mọi mặt, phát triển tư duy lý luận của mình bằng những tri thức khoa học mới gắn với thực tiễn sinh động để góp phần đấu tranh, phản bác những “chiêu trò” xuyên tạc, hướng lái dư luận,… hết sức tinh vi, xảo quyệt của các thế lực thù địch. Để đạt hiệu quả, các đơn vị đẩy mạnh hoạt động của Câu lạc bộ Lý luận trẻ theo Hướng dẫn Ngày 01/4/2019, Ban Bí thư Trung ương Đoàn về thành thành lập và tổ chức hoạt động Câu lạc bộ Lý luận trẻ, giai đoạn 2019-2022. Từ đó góp phần thực hiện thành công Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi giai đoạn 2018 – 2022” và Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 09/02/2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới”. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy xây dựng môi trường văn hóa, tham gia mạng xã hội lành mạnh, trong sạch để không ngừng phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức trách nhiệm, sự hiểu biết cho đoàn viên, thanh niên trước “ma trận” thông tin thật, giả, đúng, sai, nhằm tăng cường khả năng “miễn dịch”, nâng cao “sức đề kháng” trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.
Đồng thời, tăng cường trao đổi, chia sẻ, học tập những kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình, cách làm hay, sáng tạo; kịp thời sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng tổ chức đoàn, cán bộ, đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch có hiệu quả và chấn chỉnh, xử lý kịp thời những hạn chế, yếu kém, sai phạm.
Những giải pháp nêu trên cần được triển khai đồng bộ, phối hợp chặt chẽ, lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các nhân tố khách quan và chủ quan, nội và ngoại lực trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay.